Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng cho người năm lâu cần phải nhớ

Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng bạn đã biết chưa? Vết loét tỳ đè phát triển nhiều nhất ở vùng xương cùng cụt. Dù hiện tại có nhiều tiến bộ trong y học nhưng việc điều trị loét do tỳ đè vẫn gặp rất nhiều khó khăn, cần sự kết hợp của nhiều lĩnh vực chuyên khoa. Vì thế, để nắm được bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng cụt hiệu quả, bệnh nhân và người nhà cần tuân thủ chặt chẽ các bước theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng- nguyên tắc chung 

Cũng như đa số các vết loét khác, vết loét xương vùng cùng cụt cũng sẽ trải qua 4 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn 1: Vùng da bị tì đè còn nguyên vẹn,sẽ nổi lên vết rộp có màu hồng. Khi người chăm sóc sờ vào vùng da này sẽ có cảm giác khác với vùng da xung quanh: săn chắc hơn / mềm hơn, mát hơn/ ấm hơn. Nếu như bệnh nhân cảm thấy được đau thì đó là dấu hiệu báo trước của loét tỳ đè sẽ xuất hiện.
• Giai đoạn 2: tại vùng da bị tổn thương sẽ mất đi lớp da phía bên ngoài và xuất hiện nhiều mụn nước, sưng đỏ. Các vết loét sẽ nông- khô- phồng rộp nhưng chưa có dấu hiệu bị hoại tử.
• Giai đoạn 3: bị tổn thương các tổ chức dưới da. Phần mô mỡ dưới da bị lộ ra và có thể nhìn thấy bằng mắt. Có một số mô đã bị hoại tử tại đáy vết loét.
• Giai đoạn 4: chính là vết tỳ đè nặng nhất, vùng da bị tỳ đè sẽ mất toàn bộ lớp mô da dưới da, cơ bị lộ rõ, gân cơ hay xương và dây chằng, tổ chức hoại tử có màu vàng đục / khô đen và có thể xuất hiện lỗ rò hay đường hầm.

Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng ở giai đoạn 1 và 2 có thể chăm sóc lành thuận lợi, giai đoạn 3 và 4 can thiệp bằng phẫu thuật là bắt buộc.

Người chăm sóc/ người nhà phải xoa bóp thường xuyên cho người bệnh ít nhất 3 đến 4 lần/ ngày, vùng da dễ bị loét cần chú ý nhất – là vùng da bị tì đè. Nếu nhận thấy vùng da này có dấu hiệu bị phồng- cứng, cần cố gắng gữi không để nốt phồng vỡ đề phòng tình trạng nhiễm trùng.

Cần phải kết hợp giữa điều trị toàn thân và điều trị tại chỗ: cùng với việc chăm sóc vết loét tốt, bệnh nhân cần được đảm bảo tốt về dinh dưỡng, cần lượng: calories, protein từ 1đến 2g / kg / ngày, các loại vitamin/ điện giải/ chăm sóc các ổ nhiễm trùng tại những vị trí khác trên cơ thể, đảm bảo việc bệnh nhân không bị thiếu máu, vệ sinh sạch sẽ các ổ loét cùng vùng mô xung quanh, các nguồn lây nhiễm, chăm sóc việc tiểu/ đại tiện không tự chủ, hàng ngày sạch sẽ cẩn thận,…

Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng là giảm áp lực tì đè với vùng đang bị loét: thay đổi tư thế nằm/ ngồi của bệnh nhân mỗi 2 giờ/ lần. Giúp đỡ bệnh nhân vận động theo cách chủ động / bị động. Hãy nên tận dụng tối đa các công cụ hỗ trợ như: giường/ ghế đặc biệt giảm áp lực tỳ đè.

Chăm sóc tại chỗ nhằm loại bỏ các tổ chức mủ/ tổ chức hoại tử nhằm tạo điều kiện cho quá trình liền sẹo được xảy ra tự nhiên. Có thể sử dụng các dung dịch có chứa enzyme làm tan collagen và các mô hoại tử hay dung dịch povidone iodine pha loãng, Natri clorid 0,9%, acetic acid 0,5%, để rửa vết loét xương cùng.

Nên dùng kháng sinh khi vết loét có dấu hiệu nặng nhiễm trùng (theo hướng dẫn của bác sĩ), thoa kem dưỡng ẩm khi vết đã se miệng. Đối với những  vết loét ở giai đoạn nặn đã bị họa tử nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện tiến hành điều trị để loại bỏ các tổ chức hoại tử và nếu có thể đóng kín vết loét .

Bí quyết chăm sóc vết loét xương cùng- các bước chăm sóc

Bước 1: Vệ sinh vết loét xương cùng 

• Sử dụng gạc thấm nước muối sinh lý 0,9% lau sạch mủ/ dịch hay những mô chết tại vết loét.
• Nếu thấy vết loét đã ăn sâu, chảy ra nhiều dịch mủ viêm, có mùi hôi/ thối thì bệnh nhân cần được các chuyên viên y tế chăm sóc, bởi vết loét đã phát triển tới giai đoạn nặng.

Bước 2: Làm sạch vết loét xương cùng cụt bằng dung dịch sát khuẩn

• Việc sát khuẩn sẽ làm cho vết loét không nhiễm trùng,đồng thời giảm thiểu nguy cơ tổn thương lan rộng và ăn sâu, khử những mùi khó chịu tại vết loét. Lúc đó, quá trình lành thương sẽ được đẩy nhanh hơn.
• Tùy vào tình trạng vết loét để lựa chọn dung dịch sát khuẩn phù hợp. Có nhiều sản phẩm sát khuẩn như: cồn, oxy già…sẽ có tác dụng rất mạnh, gây xót và tổn thương các mô, làm cho vết loét lâu lành, hay còn bị tổn thương hơn. Như với povidon iod 10%, hãy pha thêm theo tỉ lệ 1/10 trước khi dùng…

Bước 3: Thoa kem dưỡng ẩm

• Sử dụng kem dưỡng ẩm sẽ có tác dụng hỗ trợ da kháng khuẩn, dưỡng ẩm, dịu da, ngăn ngừa viêm, đồng thời kích thích tái tạo các tế bào da mới và ngăn ngừa sẹo hiệu quả.
• Một số loại kem dưỡng ẩm thích hợp cho vết loét xương cùng cụt như: kem vaseline, kem lanolin…( theo chỉ định của bác sĩ).

Bước 4: Băng vết loét xương cùng cụt

• Với vết loét nhẹ / đã khô se thì có thể bỏ qua bước này. Chỉ cần giữ vết loét thông thoáng để quá trình phục hồi diễn ra tự nhiên cũng như nhanh chóng hơn.
• Với các vết loét rộng/ sâu, cần sử dụng băng hydrocoloid / gạc mỡ để băng làm cho vết loét nhanh lành hơn, không bị ảnh hưởng bởi cọ xát, va chạm.
• Không nên băng quá chặt bởi sẽ ảnh hưởng tới sự lưu thông máu, khiến người bệnh đau đớn.
• Nên thay băng ít nhất 1 lần/ ngày hoặc khi bệnh nhân đi tiểu/ đại tiện nhằm đảm bảo vệ sinh và người nhà theo dõi được sự tiến triển vết loét.