Ở người cao tuổi thường bị loét tỳ đè có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như là: viêm nhiễm hay nặng hơn là hoại tử vết loét. Xử lý vết loét tỳ đè ở người già đúng cách sẽ góp phần kiểm soát tốt các vế loét tỳ đè, cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Cùng tham khảo 4 bước chăm sóc loét tỳ đè hiệu quả qua bài viết sau đây.
Contents
Xử lý vết loét tỳ đè ở người già, các bước xử lý
Loét tỳ đè được xếp vào là những tổn thương rất khó để chăm sóc. Tình trạng này thường sẽ gặp ở người lớn tuổi, vận động kém , người bệnh do chấn thương phải nằm lâu, phẫu thuật hay mắc các bệnh lý mãn tính… Khi đó, khả năng phục hồi thương tổn và lưu thông máu rất kém. Khi không xử lý vết loét tỳ đè ở người già cẩn thận, các vết loét sẽ lan rộng, ăn sâu rất nhanh, để lại các ổ loét lớn với nhiều dịch vàng/ mủ. Với những giai đoạn nặng, vết loét sẽ có mùi hôi khó chịu, tạo nên tâm lý trở ngại cho người chăm sóc.
Để phòng ngừa, cải thiện tình trạng đó, những vết loét tỳ đè cần phải được chăm sóc rất cẩn thận. Có bốn mục tiêu chính được đưa ra trong khi chăm sóc và xử lý vết loét:
- Vết loét cần phải kiểm soát để không sâu / rộng thêm
- Loại bỏ đi mùi hôi khó chịu ở trên vết loét (nếu có)
- Giảm lượng mủ- dịch, giúp cho vết loét khô se dần.
- Đảm bảo cho vết loét không bị viêm- nhiễm trùng, phục hồi một cách tự nhiên.
Để đạt được bốn mục tiêu này người chăm bệnh cần phải tuân thủ theo bốn bước làm sau đây:
Bước 1: Làm sạch vết loét, loại bỏ đi mủ viêm, vảy hoại tử
Bước làm này sẽ áp dụng với những vết loét đang có vảy đen bao phủ hoặc đang có quá nhiều mủ viêm hay là những mảnh da chết… Đây được xem như là màng chắn che phủ vết loét, ngăn cản độ hiệu quả của các bước chăm sóc phía sau. Chính bởi vậy, việc loại bỏ chúng bắt buộc là phải được tiến hành sớm nhất có thể.
Cách thực hiện
- Sử dụng một chiếc nhíp đã được sát trùng bằng dung dịch sát khuẩn để loại bỏ đi các mảnh vụn hoại tử nhỏ.
- Rửa / lau vết loét cùng với nước muối sinh lý, loại bỏ đi mủ viêm tại các ổ loét. Lưu ý luôn luôn sử dụng gạc sạch- vô trùng.
Nếu như vảy đen quá dày và cứng, thì việc loại bỏ có thể sẽ gây nhiều đau đớn, đặc biệt là với người bệnh còn cảm giác đau. Bởi vậy, bệnh nhân cần được đưa tới các cơ sở y tế để can thiệp ngoại khoa một cách an toàn. Nếu như bệnh nhân không tiện để di chuyển, người nhà có thể mời các nhân viên y tế tới nhà để xử lý cho bệnh nhân.
Bước 2: Xử lý vết loét tỳ đè ở người già bằng dung dịch kháng khuẩn chuyên dụng
Các vết loét chỉ có thể phục hồi tự nhiên khi đảm bảo được yếu tố sạch khuẩn, nhiễm trùng, không bị viêm. Dựa vào nguyên tắc này, khi làm sạch vết loét cùng với các dung dịch kháng khuẩn là bước chăm sóc rất quan trọng. Hàng ngày rửa vết loét bằng dung dịch kháng khuẩn từ 3-4 lần/ ngày sẽ đem lại hiệu quả rất tốt.
- Giúp tiêu diệt 100% vi khuẩn- nấm và những mầm bệnh có hại ngay tại ổ loét.
- Giúp cho các vết loét không bị viêm, giảm dịch, mủ và dần co, khô se lại.
- Giảm đi mùi hôi khó chịu tại các vết loét (nếu có)
Một số những dung dịch kháng khuẩn chuyên dụng được khuyên sử dụng cho vết loét là: Dizigone, Povidone iod, Chlorhexidine…
Cách xử lý vết loét ở người già bằng dung dịch kháng khuẩn:
-
- Thấm đẫm dung dịch kháng khuẩn vào bông- gạc, hàng ngày lau vết loét tối thiểu từ 3-4 lần/ngày.
- Đảm bảo quá trình lau kỹ cả phần ngoài – trong của ổ loét, giữ lại dung dịch ở trên vết loét trong khoảng 1 phút.
- Để cho dung dịch khô tự nhiên, không cần lau/ rửa lại bằng nước nữa.
Bước 3: Xử lý vết loét tỳ đè ở người già: sử dụng kem chăm sóc vết loét chuyên biệt
Khi lau rửa thường xuyên bằng dung dịch kháng khuẩn, các vết loét sẽ khô se rất nhanh. Theo như tiến trình hồi phục, miệng của vết loét sẽ khô se đầu tiên và tiến vào giai đoạn lên da non. Khi ấy các vết loét nên được chăm sóc bằng kem dưỡng chuyên biệt. Kem là dưỡng ẩm có vai trò chính là làm dịu vết loét, phục hồi da mới, kích thích tái tạo nhanh hơn.
Theo như các nghiên cứu y khoa, môi trường đủ ẩm sẽ thúc đẩy hình thành các mao mạch ở dưới da, tăng sinh thêm collagen, giúp phân hủy mô chết và fibrin. Tử đó, vết loét sẽ lành nhanh hơn rất nhiều lần. Tuy nhiên, khi sử dụng kem dưỡng phải được dùng với một lượng vừa đủ để những tổn thương đảm bảo đủ “ẩm” chứ không bị “ướt”. Một số dạng kem được sử dụng phổ biến cho vết loét như: Dizigone Nano Bạc, Lanolin, Vitamine E…
Cách sử dụng kem dưỡng ẩm:
- Sử dụng sau bước vệ sinh vết loét, khi mà dung dịch kháng khuẩn đã hoàn toàn khô
- Thoa một lượng kem vừa đủ lên những vùng thương tổn đã khô se đó
- Thực hiện từ 3-4 lần/ ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
Bước 4: Băng lại vết loét
Với những vết loét to- sâu, có nhiều mủ dịch cần được băng lại sau những bước chăm sóc ở trên. Băng gạc được dùng với tác dụng che kín lại vết loét, ngăn cản các vi khuẩn và những mầm bệnh xâm nhập. Nó cũng sẽ tạo ra lớp rào chắn để cho vết loét tránh khỏi những tác động ma sát với quần áo/ chăn màn.
- Chỉ cần băng nhẹ nhàng để đủ che kín lại vết loét. Nếu băng quá chặt có thể sẽ khiến người bệnh đau đớn hay tạo nên điều kiện thuận lợi phát triển của vi khuẩn kỵ khí
- Nên lựa chọn những loại băng mềm, thấm hút tốt như băng hydrocolloid. Một ngày thay băng ít nhất 1 lần hoặc khi thấy băng gạc đã bị dính bẩn- ướt.
Sai lầm trong xử lý vết loét tỳ đè ở người già
- Dùng cao dán đông y
Cao dán đông y được bào chế từ các bài thuốc dân gian chưa rõ nguồn gốc. Quá trình sản xuất còn chưa được kiểm định chất lượng nên sẽ không thể đảm bảo được điều kiện vô khuẩn. Cùng với đó, sẽ còn làm ứ dịch hay mủ viêm tại nơi vết loét, tạo ra môi trường kín cho vi khuẩn kỵ khí phát triển. Bên dưới lớp cao dán này, quá trình viêm nhiễm vẫn sẽ diễn ra bình thường, khiến cho vết loét ăn sâu xuống bên dưới. Bởi vậy, hãy sức thận trọng khi quá trình kiểm soát vết loét nếu sử dùng cao dán đông y.
- Rắc thuốc bột lên trên vết loét
Rắc thuốc bột lên trên vết loét- đây là sai lầm tối kỵ, mà đã được nhiều các chuyên gia y tế cảnh báo. Thuốc bột sẽ chỉ có tác dụng kháng khuẩn ở trên bề mặt da. Ngay khi mà thuốc tiếp xúc với vết loét đang còn ướt dịch, bột thuốc sẽ bị khô lại, vón cục, không thể tác động xuống sâu hơn. Lớp màng khô của bột kháng sinh sẽ gây cản trở quá trình phục hồi da, khiến vết loét chậm lành. Cùng với đó, khi dùng kháng sinh trực tiếp khi chưa có chỉ định từ bác sĩ rất dễ gây ra dị ứng/ sốc phản vệ, tăng cao nguy cơ kháng thuốc từ người bệnh.
- Lựa chọn không đúng dung dịch kháng khuẩn
Dung dịch kháng khuẩn đóng vai trò quyết định lớn trong quá trình xử lý loét. tỳ đè ở người già. Tuy nhiên cần phải lựa chọn sản phẩm nào phù hợp.
Các dung dịch chứa thành phần cồn, oxy già đều có chung một đặc điểm là: gây xót , tổn thương mô. Vì vậy, người bệnh thường sẽ phải trải qua cảm giác khó chịu, đau đớn. Vết loét cũng sẽ không có nhiều tiến triển tích cực bởi quá trình lành thương tự nhiên đang bị cản trở.