Người già khi đã không vận động lâu ngày rất dễ xuất hiện những vết loét da ở người nằm liệt. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng, loét da thường khó lành và dễ dàng lan rộng nếu bệnh nhân chăm sóc không đúng cách. Bởi vậy, tìm ra phương pháp cải thiện loét da cho người già vẫn luôn luôn là mong muốn, sự trăn trở của nhiều người.
Contents
Nguyên tắc điều trị loét da ở người nằm liệt
Giảm áp lực tỳ đè lên vết loét da
Áp lực tỳ đè được xếp vào là nguyên nhân chính gây ra những vết loét da ở người già nằm liệt. Chính vì bị đè ép lâu ngày, các mạch máu đã bị tắc hẹp, tổn thương, làm cho máu không thể bình thường lưu thông. Quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng, oxy đến để nuôi tế bào vì đó mà cũng bị gián đoạn theo. Những tế bào da bị thiếu chất nuôi dưỡng nên dần hoại tử, hình thành thêm các vết loét ngày càng rộng và sâu.
Chính vì vậy, ngay khi phát hiện bệnh nhân có dấu hiệu bị loét da, cần tiến hành giảm lực tỳ đè ngay, vì đây là nguyên nhân chủ yếu gây loét da ở người nằm liệt. Các chuyên gia y tế đã đưa ra một số lời khuyến cáo cùng với biện pháp hiệu quả để giúp giảm lực tỳ đè cho bệnh nhân:
- Phải thường xuyên thay đổi tư thế nằm/ ngồi 2 giờ/ lần với bệnh nhân nằm liệt hay 15 phút/ lần với bệnh nhân ngồi xe lăn.
- Kê nằm đầu cao > 30 độ
- Cố gắng tập vận động nhẹ nhàng trong khả năng cho phép của bản thân.
- Sử dụng ghế / giường đẩy trợ giúp đặc biệt giúp duy trì áp lực tỳ đè < 32 mmHg.
- Nếu có điều kiện dùng các sản phẩm hỗ trợ giảm áp lực như: đệm nước, đệm khí…
Nâng cao thể trạng
Nâng cao thể trạng là một trong những biện pháp để cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân. Cùng sự cải tiến đó, bệnh nhân sẽ khỏe mạnh hơn cùng một hệ miễn dịch tốt, hỗ trợ chống chọi tốt hiệu quả hơn với những mầm bệnh xâm nhập từ bên ngoài.
Một số biện pháp nâng đỡ thể trạng để điều trị loét da ở người nằm liệt
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ gồm cả 4 nhóm chất: tinh bột, chất béo, protein, vitamin và khoáng chất.
- Đảm bảo không được thiếu máu bằng cách khi cần thiết truyền máu cho người bệnh.
- Chăm sóc bệnh nhân tiểu/ đại tiện không tự chủ như: đóng bỉm, vệ sinh sạch sẽ, chú ý không để cho chất thải tiết của cơ thể dính bẩn vào vết loét.
Nâng cao thể trạng được xem là bước nền tảng cần phải có trước khi thực hiện các bước chăm sóc tiếp theo sau đó. Bởi vậy, đây là bước thực hiện không thể bỏ qua với tất cả người bệnh đang bị loét da.
Chăm sóc loét da ở người nằm liệt đúng cách
Loại bỏ mô hoại tử
Mô hoại tử chính là những mảnh da đã chết, bụi bẩn, dịch rỉ viêm… che phủ bên trên bề mặt da. Từ đó chúng tạo ra một lớp màng che chắn, bảo vệ vi khuẩn khỏi vết loét, gây mùi hôi/ thối khó chịu. Bên cạnh đó, chúng sẽ còn ngăn cản tác dụng tiêu diệt những mầm bệnh của các thành phần dung dịch kháng khuẩn ở ngoài da.
Các bước loại bỏ mô hoại tử:
- Sử dụng một chiếc nhíp sạch (đã được sát trùng) để gắp bỏ/ loại bỏ những mảnh vụn hoại tử. Sát trùng nhíp có thể bằng cách ngâm trong dung dịch sát khuẩn hay hơ nóng.
- Thấm ướt/ ẩm bằng bông/ khăn sạch cùng nước muối sinh lý, nhẹ nhàng lau trên vết loét da ở người nằm liệt.
- Với những màng đen cứng, to bao phủ toàn bộ bề mặt các vết loét, hãy đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế / nhờ nhân viên y tế tới nhà xử lý nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Rửa vết loét bằng dung dịch kháng khuẩn
Rửa vết loét da với những dung dịch kháng khuẩn chuyên dụng là bước chăm sóc có vai trò quan trọng nhất khi điều trị loét da ở người nằm liệt. Nhiệm vụ chính của dung dịch kháng khuẩn sẽ loại bỏ những mảnh vụn hoạt tử da, vi sinh vật, dịch rỉ viêm và tạp chất . Chỉ như thế, mới đảm bảo được vết loét sạch sẽ, loại bỏ mùi hôi khó chịu và vết thương phục hồi một cách tự nhiên. Giảm thiểu nguy cơ vết loét lan rộng, ăn sâu được loại bỏ hoàn toàn.
Băng vết loét
Việc băng vết loét giúp duy trì một môi trường đủ ẩm cũng như kiểm soát được tình trạng tiết dịch rỉ viêm. Cùng với đó,sẽ tạo một hàng rào để ngăn cản những vi sinh vật có hại xâm nhập vào trong vết loét, ngăn chặn nguy cơ bội nhiễm. Cùng với đó, lớp băng gạc cũng sẽ che chắn vết loét tránh khỏi những ma sát với chăn đệm, quần áo tránh làm đau và làm cho tình trạng vết loét nặng hơn.
Cách lựa chọn băng gạc và băng vết loét da ở người nằm liệt:
- Loại băng vết loét da ở người nằm liệt phù hợp: nên chọn loại băng hydrocolloid.
- Khi tiến hành băng vết loét nhẹ nhàng, không nên băng quá chặt/ quá lỏng tay.
- Hàng ngày thay băng để có thể kiểm tra tiến triển của vết loét.
Sử dụng thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh được sử dụng cho những vết loét da khi đã có dấu hiệu bị bội nhiễm vi khuẩn. Những dấu hiệu có thể nhận biết như là: sốt cao, vết loét chảy nhiều dịch màu vàng / xanh lá cây, bệnh nhân đau nhiều hơn…
Kháng sinh sử dụng trong điều trị loét da ở người nằm liệt chỉ được dùng khi có sự chỉ định của bác sĩ. Người bệnh/ người nhà tuyệt đối không nên tự ý sử dụng kháng sinh khi không có sự hướng dẫn của các cán bộ y tế.
Điều trị ngoại khoa
Khi những vết loét da ở người nằm liệt đã quá rộng và sâu, thậm chí đã làm lộ phần cơ- xương, thì cần đưa người bệnh tới các bệnh viện uy tín. Tại đây, các bác sĩ sẽ có sự can thiệp ngoại khoa phù hợp như là: cắt bỏ mô hoại tử hay ghép da… Các bước / phương pháp điều trị ngoại khoa sẽ phụ thuộc vào tình trạng thực tế của vết loét cũng như thể trạng của bệnh nhân. Đây là cách chữa vết loét da ở người nằm liệt tiên tiên nhất, nhưng chi phí cũng rất đắt tiền.