Nguyên nhân nào gây ra nhiễm khuẩn vết mổ

Thế nào là nhiễm khuẩn vết mổ? 

Đây là hiện tượng nhiễm khuẩn ngay tại vị trí phẫu thuật trong thời gian từ lúc mổ đến khoảng 30 ngày sau mổ đối với những phẫu thuật không có cấy ghép và 1 năm sau mổ với các cuộc phẫu thuật cấy ghép bộ phận giả.

Có 2 nguồn tác nhân chính gây ra nhiễm khuẩn vết mổ bao gồm:

• Vi sinh vật trên người bệnh nhân (tác nhân nội sinh)

Đây được xem là nguồn tác nhân chính gây ra nhiễm khuẩn vết mổ, bao gồm: các vi sinh vật thường trú ở trên cơ thể người bệnh, cư trú ở các tế bào biểu bì da, niêm mạc hay ở trong các khoang/ tạng rỗng của cơ thể như là: khoang miệng, đường tiết niệu – sinh dục, đường tiêu hóa… Một số ít các trường hợp vi sinh vật bắt nguồn từ những ổ nhiễm khuẩn tại vị trí xa vết mổ, đi theo đường máu / bạch mạch xâm nhập vào bên trong vết mổ và gây nên nhiễm khuẩn. Những tác nhân gây bệnh nội sinh nhiều khi có nguồn gốc là từ môi trường bệnh viện và sẽ có tính kháng thuốc rất cao.

• Vi sinh vật từ ngoài môi trường (tác nhân ngoại sinh)

Đây là những vi sinh vật ở ngoài môi trường xâm nhập vào bên trong vết mổ trong thời gian phẫu thuật hoặc khi chăm sóc vết mổ hàng ngày. Những tác nhân này thường sẽ bắt nguồn từ:

– Môi trường của khu phẫu thuật như là: bề mặt phương tiện/ thiết bị, nước, không khí buồng phẫu thuật và phương tiện vệ sinh tay ngoại khoa…

– Dụng cụ, đồ vải phẫu thuật bị ô nhiễm, vật liệu cầm máu

– Nhân viên kíp phẫu thuật: bàn tay, da, từ đường hô hấp…

– Các vi sinh vật cũng có thể xâm nhập vào trong vết mổ khi quá trình chăm sóc vết mổ không được tuân thủ đúng nguyên tắc vô khuẩn. Tuy vậy, vi sinh vật ở ngoài môi trường khi đã xâm nhập vào vết mổ theo đường này thường sẽ gây ra nhiễm khuẩn vết mổ nông, ít mang tới hậu quả nghiêm trọng.

Một số yếu tố gây nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ

Sẽ gồm có 4 nhóm yếu tố nguy cơ gây nhiễm khuẩn cho vết mổ bao gồm: yếu tố người bệnh, yếu tố phẫu thuật, yếu tố môi trường và các tác nhân vi sinh vật gây nên bệnh.

Yếu tố người bệnh

Một số những yếu tố liên quan tới người bệnh dưới đây sẽ có khả năng làm gia tăng các nguy cơ mắc nhiễm khuẩn vết mổ:

• Bệnh nhân đang mắc nhiễm khuẩn tại các vùng phẫu thuật / nhiễm khuẩn tại vị trí khác ở xa vị trí rạch của da như: tai mũi họng, phổi, đường tiết niệu hay trên da.
• Bệnh nhân bị đa chấn thương, vết thương bị giập nát.
• Bệnh nhân mắc tiểu đường: lượng đường cao trong máu là một yếu tố thuận lợi để các vi khuẩn phát triển và xâm nhập vào  trong vết mổ.
• Người bệnh nghiện thuốc lá làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn do co mạch và thiếu dưỡng tại chỗ.
• Bệnh nhân bị  suy giảm hệ miễn dịch, hay đang sử dụng những loại thuốc gây ức chế miễn dịch.
• Bệnh nhân bị thừa cân, béo phì hoặc thiếu cân, suy dinh dưỡng.
• Bệnh nhân nằm lâu trong bệnh viện trước khi mổ sẽ làm tăng lượng vi sinh vật ở trên người bệnh.
• Thực tế tình trạng bệnh của người bệnh trước khi phẫu thuật càng nặng thì sẽ có nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ sẽ càng cao hơn bình thường.

Yếu tố môi trường

Những yếu tố ngoại cảnh bao gồm như: các vi sinh vật ngoài môi trường cũng sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn vết mổ:

• Vệ sinh tay không đúng kỹ thuật/ không đủ thời gian.
• Dùng xà phòng khử khuẩn, vệ sinh vùng rạch da không đúng theo quy trình, cạo lông không đúng chỉ định, kỹ thuật và thời điểm.
• Buồng phẫu thuật không bảo đảm nguyên tắc kiểm soát nhiễm khuẩn.
• Điều kiện của khu phẫu thuật không đảm bảo được tính vô khuẩn: nước, không khí, bề mặt thiết bị, bề mặt môi trường buồng phẫu thuật bị ô nhiễm hoặc kiểm soát không đúng định kỳ.
• Dụng cụ y tế: không đảm bảo vô khuẩn bởi vì chất lượng khử khuẩn, tiệt khuẩn hoặc lưu giữ, sử dụng dụng cụ không đúng với nguyên tắc vô khuẩn.
• Các nhân viên tham gia phẫu thuật không tuân thủ đúng các nguyên tắc vô khuẩn ở trong buồng phẫu thuật, nên đã làm tăng số lượng vi sinh vật ô nhiễm,cụ thể: ra vào buồng phẫu thuật không đúng quy định, không sử dụng các phương tiện che chắn cá nhân hay sử dụng nhưng không đúng quy định, không vệ sinh tay/ không thay găng sau mỗi lần tay đụng chạm vào bề mặt của môi trường…

Yếu tố phẫu thuật

• Thời gian tiến hành phẫu thuật: khi thời gian phẫu thuật càng bị kéo dài thì nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ sẽ càng tăng cao.
• Loại vết mổ: phẫu thuật cấp cứu, phẫu thuật nhiễm bẩn có nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ cao hơn so với những loại phẫu thuật khác.
• Thao tác: phẫu thuật mà làm tổn thương/ bầm giập nhiều các mô tổ chức, mất máu nhiều, vi phạm những nguyên tắc vô khuẩn trong khi phẫu thuật sẽ làmgi a tăng nguy cơ mắc nhiễm khuẩn của vết mổ.

Yếu tố vi sinh vật

• Mức độ ô nhiễm, tính kháng kháng sinh và độc lực của vi khuẩn càng cao, xảy ra với những người bệnh có sức đề kháng càng kém thì nguy cơ mắc nhiễm khuẩn sẽ càng lớn.
• Kháng sinh phổ rộng sử dụng rộng rãi ở người bệnh là yếu tố quan trọng để làm tăng tình trạng vi khuẩn kháng thuốc, từ đó sẽ làm tăng nguy cơ mắc nhiễm khuẩn vết mổ.

Mua Gạc Tiên Tiến HETIS ở Shopee: Tại đây.