Mách bạn cách chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường
Vết thương của người bị tiểu đường rất lâu lành, dễ nhiễm trùng và có khả năng bị loét hoại tử và dẫn đến đoạn chi. Chính vì vậy, bạn cần nắm được cách chăm sóc vết thương của người tiểu đường để phòng tránh rủi ro, đảm bảo cuộc sống sinh hoạt cho người bệnh.
Contents
Vì sao phải chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường?
Giải thích cho việc người tiểu đường cần chăm sóc vết thương đúng cách có 3 lý do sau :
- Nguy cơ nhiễm trùng và bị loét cao: Trong máu có chứa lượng đường cao là môi trường thuận lợi để cho vi khuẩn phát triển.Chính vì thế, khi xuất hiện trên da vết thương, vi khuẩn từ môi trường bên ngoài có thể dễ dàng xâm nhập và phát triển gây nên tình trạng nhiễm trùng.Cùng với đó,nếu người bệnh có hệ miễn dịch kém thì việc tự chữa lành vết thương sẽ lại càng khó khăn hơn với những người có hệ miễn dịch tốt.
- Vết thương của người bị tiểu đường khi đã loét thì rất khó điều trị: Tại các bệnh viện tuyến trung ương đã thành lập khoa riêng mang tên “Chăm sóc bàn chân đái tháo đường”. Bởi việc chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường cũng như việc điều trị gặp rất nhiều khó và tốn nhiều thời gian và công sức. Khả năng giữ lại các chi càng thấp nếu người bệnh phát hiện bệnh muộn, bạn hãy đi khám, kiểm tra đúng định kỳ.
- Vết thương được phát hiện không kịp thời: Lượng đường huyết cao sẽ gây tổn thương đến hệ thần kinh làm cho người bệnh giảm khả năng nhận biết những cảm giác: đau, nóng- lạnh. Khi phát hiện thì vết thương đã nhiễm trùng hay bị loét nặng là hậu quả của việc phát hiện muộn. Chính vì tế đây cũng là lý khiến các bác sĩ luôn luôn yêu cầu người bệnh cần kiểm tra, tự khám bàn chân mỗi ngày, kể cả là vết thương/ vết chai dù nhỏ mới hình thành cũng cần phải biết cách xử lý.
Việc chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường có vai trò rất quan trọng. Nhưng với mỗi mức độ vết thương sẽ có những cách chăm sóc khác nhau. Vậy nên, bạn cần nắm và hiểu rõ vết thương của bản thân đang ở mức độ nào để tìm cách xử lý kịp thời nhất.
Phân loại các vết thương của người tiểu đường
Để dễ dàng chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường cũng như giúp bệnh nhân dễ nhận biết, bác sĩ thường phân thành 4 cấp độ dựa trên độ sâu:
- Độ 0: Vết thương nông trên bề mặt, chưa có vết loét.
- Độ 1: Vết loét nông và chưa lan đến dây chằng ( bao khớp hoặc xương).
- Độ 2: Vết loét đã lan đến dây chằng hoặc bao khớp.
- Độ 3: Vết loét lan đến xương / khớp.
Tại mỗi cấp độ sẽ được chia thành 4 giai đoạn biểu hiện qua thiếu máu và mức độ nhiễm trùng:
- Giai đoạn 1: Vết thương sạch sẽ
- Giai đoạn 2: Vết thương bị nhiễm trùng
- Giai đoạn 3: Vết thương bị thiếu máu
- Giai đoạn 4: Vết thương bị nhiễm trùng và thiếu máu
Để biết vết thươn của người bị tiểu đường có bị nhiễm trùng hay không, hãy xem xét các dấu hiệu dưới đây, nếu có 2 trong 5 dấu hiệu nghĩa là vết thương của bạn đã bị nhiễm trùng: sưng, đau, nóng, bị chảy mủ đặc, trắng đục kèm có máu, có vòng đỏ lớn hơn từ 0,5 cm xuất hiện xung quanh vết loét.
Có một số trường hợp vết thương của người bị tiểu đường sẽ bị hoại tử khô. Khi thấy vết thương không sưng- nóng đỏ- chảy mủ nhưng sẽ bị thâm đen và teo lại. Với những trường hợp thì sẽ được xếp vào vết thương nặng, cần nhập viên ngay để có sự can thiệp của bác sĩ.
Cách chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường
- Chăm sóc vết thương chưa nhiễm trùng: Với các vết thương nông thấp: độ 0- độ 1 và chưa có dấu hiệu nhiễm trùng, bệnh nhân có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà theo các bước:
Bước 1: Vệ sinh vết thương.
Trước tiên, rửa vết thương bằng nước muối sinh lý /nước sạch nhẹ nhàng theo từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài-> thấm khô bằng bông gạc sạch. Nếu thấy dị vật trong vết thương, hãy dùng nhíp (đã khử trùng qua cồn y tế) để loại bỏ. Trong trường hợp vết thương bị chảy máu, hãy lấy mảnh vải sạch/ gạc ép lên vết thương để cầm máu tạm thời.
Chú ý không nên rửa vết thương bằng oxy già bởi vì chất này có tính sát khuẩn rất mạnh nên sẽ gây tổn thương tới các tế bào lành xung quanh ở vết thương. Với povidon iod, bạn có thể dùng để sát khuẩn sau khi rửa bằng nước muối sinh lý ( phải pha loãng). Nồng độ thường thấy ở hiệu thuốc là 10%, bạn cần pha lại theo tỷ lệ 1/10 để sử dụng.
Bước 2: Thuốc mỡ sát trùng
Vết thương của người bị tiểu đường có thể sử dụng một số loại thuốc mỡ sát trùng, thoa vào vết thương để chống nhiễm trùng. Tuy vậy, hãy chỉ nên thoa lớp mỏng và phải sử dụng đúng như chỉ dẫn sử dụng của bác sĩ hay trên nhãn thuốc.
Bước 3: Băng vết thương
Với vết xước nhỏ, có thể sử dụng băng keo cá nhân mà không cần dùng thuốc mỡ sát trùng. Nếu vết thương rộng hơn, hãy bằng gạc để băng lại. Hãy chọn băng hydrocolloid/ gạc mỡ sẽ giúp vết thương nhanh lành, hạn chế nguy cơ hình thành biến chứng bàn chân không đáng có.
Bước 4: Thay băng và theo dõi vết thương
Hàng ngày bạn cần thay băng ít nhất 2 lần vào sáng/ tối hay bất cứ khi nào thấy băng bị bẩn hay ướt. Khi thay băng mới, bạn hãy lặp lại các bước trên. Trường hợp vết thương tiến triển xấu xuất hiện những dấu hiệu nhiễm trùng: sưng, đỏ, nóng, chảy mủ, đau hãy liên hệ sớm với nhân viên y tế .
- Cách chăm sóc vết thương sâu, đã nhiễm trùng
Với vết thương sâu độ 2 trở nên hay nhiễm trùng bắt buộc phải có sự hỗ trợ từ bác sĩ. Cho nên, bước đầu tiên bạn cần làm là đến bệnh viện thăm khám. Sau khi thăm khám, bác sĩ có thể can thiệp bằng cách cắt lọc vùng hoại tử, kê thêm kháng sinh/ kháng viêm và các loại vitamin để tăng sức đề kháng. Vết thương của người bị tiểu đường nặng sẽ cần điều trị trực tiếp tại bệnh viện. Nếu nhẹ hơn, các bác sĩ có thể cho chăm sóc tại nhà và định kỳ khám lại thường xuyên.
Chăm sóc vết thương của người bị tiểu đường
Lưu ý chế độ ăn uống: Để khắc phục tình trạng đướng huyết cao, bạn hãy cố gắng kiểm soát việc ăn uống chặt chẽ hơn, nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc tăng liều thuốc uống hoặc chuyển sang tiêm insulin tạm thời ( nếu cần thiết). Hãy sử dụng yến mạch, gạo lứt, rau xanh để đảm bảo chỉ số đường huyết ở mức an toàn.
Hãy thường xuyên luyên tập thể dục với những bài tập thích hợp với lứa tuổi: đi bộ vào bổi sáng và chiều , đạp xe cũng rất tốt với người bị tiểu đường.
