Loét tỳ đè vùng cùng cụt- Nỗi lo lắng, băn khoăn của bệnh nhân nằm liệt

Loét tỳ đè vùng cùng cụt là một trong những biến chứng bệnh nặng thường xảy ra với những bệnh nhân phải nằm bất động, không vận động được trong thời gian dài. Những vết loét sẽ gây đau đớn kéo dài và đặc biệt sẽ khó chữa lành nếu chậm phát hiện. Những thông tin bổ ích dưới bài viết này sẽ là cách chăm sóc người bệnh bị loét cùng cụt hiệu quả nhất.

Loét tỳ đè vùng cùng cụt – Nguyên nhân

Cùng cụt là vùng da dưới ở vị trí đốt cuối cùng sống lưng, nơi chịu áp lực lớn nhất khi nằm. Với những bệnh nhân bị nằm liệt lâu ngày, áp lực khiến cho những mạch máu dưới da bị chèn/ đè ép/ tắc nghẽn. Sự cản trở lưu thông máu, không mang được oxy cùng các chất dinh dưỡng để đi nuôi tế bào. Hậu quả kéo theo là một số tế bào chết đi cũng như hình thành trên da những vết loét hoại tử.

Cùng với nguyên nhân là lực tỳ đè, loét tỳ đè vùng cùng cụt sẽ chuyển biến nặng hơn bởi các yếu tố sau:

• Bệnh nhân lớn tuổi, mắc các bệnh mạn tính
• Bệnh nhân bị sốt/ thân nhiệt cao sẽ khiến cho tình trạng vết loét xấu đi
• Dinh dưỡng kém, không đủ chất.

Với những bệnh nhân phải nằm bất động/ không vận động được trong thời gian dài là đối tượng dễ bị loét tỳ đè vùng cùng cụt nhiều nhất. Đó có thể là người bị liệt, người cao tuổi,, người mắc bệnh mãn tính / bị tai nạn phải chữa trị dài ngày…

Nếu như phát hiện kịp thời, sớm, khi vết loét mới ở giai đoạn đầu ,nhẹ hoàn toàn người bệnh có thể chữa khỏi được. Khi vết loét đã chuyển sang giai đoạn nặng, chữa sẽ rất khó khăn, tốn kém nhiều công sức cũng như tiền bạc.

Loét tỳ đè vùng cùng cụt- Cách phòng ngừa 

Giảm lực trên vùng loét tỳ đè vùng cùng cụt

• Khi phát hiện thấy các vết loét, giảm lực đè ép lên nó là bước đầu tiên cần phải làm. Thay đổi thường xuyên tư thế là một giải pháp hiệu quả để giảm áp lực. Thay vì trước đây nằm ngửa, người bệnh có thể chuyển sang các tư thế nằm nghiêng / nằm sấp. Tối thiểu sau mỗi 2 giờ,nên xoay trở người lại để áp lực trên da được giải tỏa ( hoặc có thể ít hơn 30 phút-1h/ lần).
• Thêm vào đó, có thể sử dụng thêm đệm lót ở vùng loét tỳ đè vùng cùng cụt để giảm áp lực. Nhờ có lực đàn hồi, có khả năng lún sâu ở đệm và cũng đảm bảo được dòng máu được lưu thông tốt hơn.
• Những loại đệm thường dùng cho loét tỳ đè vùng cùng cụt là: đệm mút, đệm hơi, đệm nước,…

Làm sạch và loại bỏ mô hoại tử 

• Vết loét hàng ngày phải được rửa bằng nước muối sinh lý hay bằng thuốc sát khuẩn để làm sạch. Chú ý tránh lựa chọn những loại thuốc làm cho vết thương chậm liền như: oxy già hay chlorhexidine. Các loại thuốc có nồng độ cồn cao cũng không nên sử dụng bởi gây xót khi sử dụng, làm khô da
• Ngày nay, các dòng sản phẩm kháng khuẩn ion được khuyến cáo sử dụng cho loét tỳ đè vùng cùng cụt. Bản thân những loại sản phẩm này có hiệu quả nhanh, khả năng sát khuẩn mạnh và không gây xót trên bề mặt da.Cơ chế kháng khuẩn ion sẽ không làm ảnh hưởng đến quá trình của cơ thể lành sẹo tự nhiên. Vì vậy, những sản phẩm này an toàn với vết thương hở, giúp nhanh lành vết loét hơn.
• Khi loét tỳ đè vùng cùng cụt đã ở giai đoạn nặng hơn, cần tiến hành loại bỏ sớm các tổ chức hoại tử. Bằng nhíp đã được sát khuẩn bằng dung dịch sát khuẩn, có thể gắp các mảnh vụn da trên vết loét. Với phần hoại tử sâu cần can thiệp y tế để tiến hành cắt bỏ. Nên đưa người bệnh tới bệnh viện sớm để được xử lý và chăm sóc vết loét an toàn, hiệu quả.

Băng vết loét 

• Tiến hành làm sạch vết loét xong, sử dụng băng / gạc để băng lại. Băng gạc chính là hàng rào ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập bên trong vết loét, tránh tác động ma sát của vết loét lên quần áo/ đệm giường. Bên cạnh đó, sẽcòn giúp vùng loét tỳ đè vùng cùng cụt được dưỡng ẩm, đẩy nhanh tăng tốc độ lành vết hở.
• Tùy vào giai đoạn, kích thước, vị trí của vết loét, người nhà có thể lựa chọn những loại băng/ gạc phù hợp như: dạng màng phim, dạng bọt, dạng gel…

Vệ sinh thân thể sạch sẽ

• Một làn da được gữi sạch sẽ giúp loại bỏ nguy cơ bội nhiễm của vi khuẩn lên trên vết loét. Để giữ vệ sinh loét tỳ đè vùng cùng cụt hiệu quả, bệnh nhân nên tắm / lau người bằng nước muối loãng hay các dung dịch sát khuẩn nhẹ dịu.
• Với một số bệnh nhân bị tiểu/ đại tiện không tự chủ, cần kịp thời xử lý chất thải của bệnh nhân. Hạn chế không để chất thải dính vào vết loét, tránh tình trạng vết loét tồi tệ hơn.

Tăng cường xoa bóp lưu thông máu

• Xoa bóp hàng ngày là một phương pháp dễ dàng thực hiện, mà lại rất hiệu quả trên vết loét tỳ đè vùng cùng cụt. Động tác xoa bóp sẽ làm giãn mạch, lưu thông máu dưới da tăng cường, đưa các dinh dưỡng tới để nuôi vùng bị loét.

Chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng

• Dinh dưỡng tác động rất lớn đến quá trình vết loét lành. Khi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, bệnh nhân tăng thêm sức đề kháng khỏe mạnh,khả năng tự chữa lành tổn thương tăng cao. Bởi vậy, nên xây dựng một chế độ ăn uống đa dạng với bệnh nhân với đầy đủ cả 4 nhóm chất: chất đạm, tinh bột, chất béo, chất khoáng và vitamin.
• Người bệnh cũng nên từ bỏ một số thói quen xấu như: hút thuốc lá, uống rượu / bia, sử dụng chất kích thích… Ngủ đúng giờ- đủ giấc để có tinh thần thoải mái, khỏe mạnh.