Loét tỳ đè là gì? Biện pháp nào để xử lý, phòng ngừa hiệu quả cho người bệnh

Loét tỳ đè là gì? Đó chính là những vết loét hình thành trên các vùng của cơ thể những bệnh nhân nằm lâu, bị liệt hay ít vận động. Các vết loét do tỳ đè nếu phát hiện muộn không được điều trị đúng cách, kịp thời sẽ khiến cho bệnh nhân gặp rất nhiều bất tiện trong cuộc sống đồng thời cũng sẽ tăng nguy cơ tử vong do nhiễm trùng và hoại tử.

Loét tỳ đè là gì ?

Loét tỳ đè được định nghĩa như sau: đây là những tổn thương hình thành do hậu quả của việc đè ép liên tục gây ra những tổn thương các mô bị đè ép, chính sự đè ép lên mô lâu, hệ thống mao mạch, collagen và mạch bạch huyết sẽ khiến dòng máu bị bít tắc bởi dịch kẽ, gây nên thiếu máu, đau đớn cũng như hoại tử và tạo nên những mảng mục của các phần mô bị chết.

Loét tỳ đè là gì? Là một trong những nguyên nhân xếp vào hàng đầu kéo dài thời gian nằm viện, làm gia tăng thêm chi phí điều trị và thời gian chăm sóc của cả bệnh nhân và người nhà.

Loét tỳ đè là gì ? Vị trí thường gặp 

Loét hình thành khi có những có áp lực tỳ đè đủ lớn vào vùng da, đặc biệt là những vùng da sát xương, áp lực này thường sẽ > áp lực mao mạch bình thường tới 32mmHg, gây nên những rối loạn chuyển hóa cũng như sẽ hoại tử tế bào.

Bình thường quá trình này lúc đầu sẽ có thể tự bù trừ bằng việc giãn mạch chủ động tăng cường thêm tưới máu tại chỗ. Nếu trường hợp lực tỳ đè lên đến > 70mmHg, những tổn thương tổ chức sẽ không thể hồi phục.

Biến chứng của các vết loét xuất hiện sớm, khá nhanh nặng lên, đường kính có thể từ vài cm lên đến khoảng 20 đến 25cm, thậm chí sâu tới tận xương cùng. Đây là giai đoạn bệnh nhân suy kiệt về cơ thể, bế tắc về tâm lý ở bệnh nhân, người nhà.

Những đối tượng nào có thể bị loét tỳ đè

• Bệnh nhân bị liệt hai chi dưới do bị viêm nhiễm ở tủy, bởi tủy bị chèn ép, gãy cột sống cổ, u tủy, lưng gây liệt tủy…
• Bệnh nhân suy kiệt do phải nằm lâu vì tai biến mạch não, hay bị gãy cổ xương đùi…

Loét tỳ đè là gì ? Nguyên nhân

Nguyên nhân chính để gây loét tỳ đè là gì?  Câu hỏi rất nhiều người còn thắc mắc, thì đây là hiện tượng giãn mạch xuất hiện tại những vùng tổn thương xung quanh. Tình trạng này có thể được hồi phục khi loại bỏ đi những nguyên nhân gây chèn ép- tỳ đè. Tổn thương tổ chức sẽ không hồi phục, nếu nguyên nhân bị tỳ đè không bị loại bỏ, dẫn đến những thương tổn tại chỗ tổ chức ngay phía dưới nơi vị trí bị tỳ đè.

• Lực tỳ đè tại chỗ xuất hiện bởi lý do bệnh nhân hàng ngày nằm/ ngồi tư thế không được thay đổi gây nên tỳ đè kéo dài và có áp lực > áp lực mao mạch là 32mm Hg dẫn đến bị thiếu máu các tổ chức và tế bào sẽ chết. Những tổ chức tại phần mềm bị chèn ép tại một thời gian dài giữa hai phương diện: phần xương sát da và bề mặt ngoài tiếp xúc như là: giường, xe lăn, ghế.
• Da thường xuyên bị ẩm: tình trạng bệnh nặng, chăm sóc khó. Không vệ sinh sạch do bẩn của nước tiểu, phân.
• Rối loạn hệ thần kinh giao cảm, hệ thần kinh mất chi phối , trương lực mạch máu bị mất.
• Dưỡng chất không nuôi dưỡng toàn thân, tăng nhanh các vết loét ở người già, thiếu vitamin, suy kiệt.
• Góp phần hình thành thiếu máu tổ chức là một số yếu tố khác như: tiếp xúc nhiều với môi trường ẩm ướt, khả năng vận động bị mất, tổ chức che phủ bị tổn thương

Một số biện pháp để phòng ngừa loét tỳ đè

Khi đã hiểu được bẩn chất cũng như sự hình thành của loét tỳ đè là gì thì bệnh nhân cũng như người nhà nên tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ hướng dẫn về cách chăm sóc, điều trị để tránh những biến chứng nguy hiểm. Loét tỳ đè rất dễ hình thành nhưng cũng rất dễ phòng ngừa nếu chúng ta biết cách

• Cần thường xuyên xoay/ trở bệnh nhân từ nằm-> ngồi từ 30 phút đến 1 giờ/ lần để hạn chế tỳ đè tại một vị trí quá lâu.
• Người nhà cần thường xuyên giữ vệ sinh khô ráo với những vùng có khả năng cao bị tỳ đè, lau khô bằng khăn sạch/ vệ sinh ngay sau khi người bệnh đi đại tiện tránh cho  những vùng đó bị ướt bởi dính phải nước tiểu hay phân. Phòng ở không nên ẩm ướt, chăn- màn- ga- gối thường xuyên thay, giặt, sử chất liệu cottong để thấm hút mồ hôi tốt nhất cho người bệnh.
• Chế độ ăn uống cũng rất quan trọng, không lên lờ là bởi bổ sung đủ 4 nhóm chất: đạm, vitamin, khoáng chất, tinh bột thì cơ thể người bệnh mới có thể tăng sức đề kháng, chống chọi lại với bệnh tật. Nếu bệnh nhân khó khăn trong việc ăn uống, nên nấu lỏng/ bổ dung qua đường ống/ truyền tĩnh mạch.
• Bệnh nhân nên nằm giường có đặt những vật dụng hỗ trợ chống loét chuyên dụng như: nệm hơi, giường xoay, nệm nước.
• Khi người nhà nhận thấy những vùng nghi ngờ/có khả năng bị loét cần báo ngay cho bác sĩ/ nhân viên y tế để có những biện pháp can thiệp thích hợp.