Bỏng nước sôi được xếp vào là một trong những tai nạn bỏng phổ biến nhất hiện nay nhưng cách xử lý thì không phải ai cũng biết . Chữa bỏng nước sôi chậm trễ hoặc xử lý sai cách sẽ kéo dài thời gian điều trị cho bệnh nhân mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống,l thẩm mỹ của họ.
Bỏng nước sôi là thế nào ?
Bỏng nước sôi là loại bỏng nhiệt hình thành khi da tiếp xúc với nước nóng từ trên 49 độ C. Trong sinh hoạt hàng ngày bỏng nước sôi có thể xảy ra như: đổ canh nóng, khi rót nước sôi,… Một số trường hợp bỏng nặng thì đa phần là do tai nạn lao động, nhiều nhất là trong các ngành chế biến.
Khi da tiếp xúc với nước sôi chỉ trong vài giây có thể gây bỏng nghiêm trọng. Theo như Burn Foundation, nước sôi có thể gây bỏng độ ở các mức thời gian sau đây:
- 69 độ C trong chỉ 1 giây
- 65 độc C trong chỉ 2 giây
- 60 độ C trong chỉ 5 giây
- 56 độc C trong khoảng 15 giây
Triệu chứng của bỏng nước sôi sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết bỏng đang gặp phải:
- Ở mức độ nhẹ: Triệu chứng vết bỏng chỉ giống viêm da, gây đau nhẹ, da sưng đỏ. Có thể tự lành sau 2 đến 3 ngày chăm sóc. Da bị khô và bong tróc khi vết bỏng lành lại.
- Ở mức độ trung bình: sẽ có xuất hiện nốt phỏng nước bên trong có chứa dịch trong / vàng nhạt trên nền da đỏ. Để lành vết thương phải mất 10 đến 14 ngày . Với mức độ này bệnh nhân vẫn sẽ còn cảm giác đau/ rát.
- Ở mức độ nặng: đã có những vết phồng rộp, vết phỏng bên trong có dịch màu hồng, đục, tại đáy nốt phỏng có thể có màu tím sậm / trắng. Bệnh nhân bị tăng cảm giác đau/ rát/ khó chịu, sau 15 đến 30 ngày sẽ tự khỏi/ dùng thuốc hỗ trợ nhanh lành vết thương. Vết bỏng nghiêm trọng hơn có thể sẽ ảnh hưởng đến một số dây thần kinh và gây ra những biến chứng nặng nề khác.
Bỏng nước sôi có thật sự nguy hiểm không?
Bỏng nước sôi có nguy cơ gây nguy hiểm vì nó sẽ phá hủy tất cả các mô và một số tế bào bị ảnh hưởng. Cơ thể của bệnh nhân sẽ bị mất nước thậm chí vì nhiệt có thể bị sốc. Với các trường hợp nghiêm trọng hơn, các vết bỏng này có thể gây nên nguy hiểm đến tính mạng cho bệnh nhân.
Mức độ nguy hiểm của vết thương do bỏng nước sôi gây ra phụ thuộc vào những yếu tố sau:
- Nhiệt độ của nước nóng: khi tiếp xúc với nhiệt độ càng cao sẽ càng dễ gây bỏng sâu.
- Khoảng thời gian mà da tiếp xúc: càng nghiêm trọng khi tiếp xúc càng lâu
- Diện tích của vùng cơ thể bị bỏng: liên quan trực tiếp đến nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Vị trí của vết bỏng: bỏng chỗ da non/ da mỏng dễ để lại sẹo hơn vùng da dày
Bởi vì thể, nếu không biết cách chữa bỏng nước sôi nhanh và đúng cách ngay từ đầu sẽ gây ra hoại tử cho vết thương. Nếu với tình huống không may có biến chứng nhiễm trùng thì có thể phải can thiệp phẫu thuật cắt ghép da.
Với những vết bỏng nhỏ mà thời gian trên một tháng chưa lành sẽ hình thành sẹo ảnh hưởng tới thẩm mỹ. Đặc biệt nếu để cho da non tiếp xúc trực tiếp/ nhiều với tia UV sẽ làm tăng sắc tố trên da khiến vết sẹo trở nên sậm màu, loang nổ, ảnh hưởng đến sự tin tin của người bệnh.
Chữa bỏng nước sôi đúng cách
Chữa bỏng nước sôi cũng tương tự như các loại bỏng nhiệt khác. Mục tiêu ban đầu sơ cứu chính là để giảm đau, hạ nhiệt và ngăn ngừa nhiễm trùng bởi vậy cần phải nhanh. Quy trình sơ cứu, chữa bỏng nước sôi đúng bao gồm:
- Làm mát cho vết bỏng
Chữa bỏng nước sôi: làm mát vết thương để tránh cho da khỏi bị phồng rộp bằng cách xả nước mát cho chảy chầm chậm lên trên vết bỏng. Nên tiến hành sớm trong vòng 30 phút đầu và kéo dài từ khoảng 15 đến 20 phút. Nước sạch sẽ có tác dụng giúp giảm nhiệt- giảm đau- giảm phù nề- tránh viêm nhiễm, giảm diện tích và độ sâu cho vết thương. Quá trình chữa bỏng nước sôi này tuyệt đối không được sử dụng nước đá / các chất có chứa dầu mỡ.
Nếu như vết bỏng nước sôi đã bao phủ một diện tích lớn cơ thể, không nên ngâm toàn bộ vết bỏng trong nước. Vì có thể sẽ khiến cho bệnh nhân bị mất nhiệt và làm vết thương thêm trầm trọng. Hãy cố gắng giữ ấm cho cơ thể và tiến hành làm mát từng phần của vết bỏng.
- Loại bỏ đi vật cứng
Hãy nhẹ nhàng tháo bỏ đi những vật cứng ở trên vùng bỏng như: giầy- dép- vòng- đồng hỗ- nhẫn… trước khi vết bỏng thêm sưng nề. Cởi bỏ tất cả đồ trang sức / quần áo gần vết bỏng để hạ nhiệt độ tối đa trên da. Nếu như các vật dụng bị dính vào vết bỏng, không được cố lấy ra mà hãy giữ nguyên. Nếu tự ý lấy chúng ra có thể phần da sẽ bị lột theo khi bị dính vào. Việc làm này không những gây ra đau đớn mà còn làm cho vùng da đang bị nhạy cảm bị nhiễm trùng dễ hơn.
- Băng bó vết bỏng
Để tránh vết bỏng bị nhiễm trùng, hãy che vết thương bằng các loại băng gạc vô trùng. Có thể bôi lên vết bỏng thêm một lớp dày kem Silvrin / Biafine, để giữ độ ẩm cho vùng da. Da người bị bỏng bị háo nước vì thế nên việc giữ ẩm giúp hạn chế tình trạng bị bóng nước- giảm đau, tránh sẹo hình thảnh.
Chữa bỏng nước sôi: cần thay băng hàng ngày và rửa vết bỏng qua với nước muối sinh lý và tiếp tục sử dụng thêm kem. Vẫn phải tiếp tục băng lại để tránh cho vết bỏng bị khô cho đến khi vết bỏng lành, da không đỏ.
Trường hợp da đã bị phồng rộp cần cố gắng giữ không để cho vỡ phần bóng nước vì đây như là lớp băng sinh học, giúp da chống lại nhiễm trùng. Nếu vết phồng bị bể thì hãy tiến hành rửa vết bỏng với nước muối sinh lý và bôi kem, sau đó băng lại như bình thường.
- Giảm đau
Chữa bỏng nước sôi để giảm đau bạn có thể chườm mát cùng một miếng gạc / khăn ướt sạch đặt lên vùng vết bỏng. Thời gian chườm từ 5-15 phút nhưng chú ý không được chườm quá lạnh vì da đang nhạy cảm rất dễ bị kích ứng. Bỏng nước sôi cần có thời gian mới có thể chữa lành. Nhẹ thì mất vài ngày, nặng hơn có thể mất vài tuần hay thậm chí vài tháng mới khỏi được. Bỏng nặng lâu ngày có thể phải dùng đến thuốc giảm đau dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn.
Nếu vết bỏng sâu / vết thương nặng hơn bạn hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách. Dấu hiệu nhận biết khi vết bỏng trở nặng là: sưng- đỏ- đau nhiều hơn ở quanh vết thương- có mô hoại tử,… ; xuất hiện những triệu chứng sốc / dấu hiệu nhiễm trùng, hoặc nếu thấy vết bỏng của bạn lớn hơn 3 inch.