Ngăn ngừa và điều trị vết thương lở loét hiệu quả cho người già
Người lớn tuổi thường mắc chứng bệnh lở loét da khi các chức năng vận động bị suy giảm do nằm nhiều/ nằm một tư thế trong thời gian dài. Việc bất tiện này sẽ gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Phòng ngừa và điều trị vết thương lở loét kịp thời, đúng cách sẽ giúp hạn chế được những phiền toái mà bệnh nhân sẽ gặp phải.
Contents
Vì sao nằm lâu lại hình thành nên vết thương lở loét
Nguyên nhân
Vết lở loét thường xuất hiện với những người già nằm nhiều, vận động kém. Người lớn tuổi nằm nhiều có thể vì sức khỏe suy yếu, cùng với những chứng bệnh khiến giảm / mất khả năng vận động như: bị liệt, tai biến mạch máu não… Hay là ở những người lười vận động, chỉ muốn nằm/ ngồi một chỗ lâu cũng có thể xuất hiện các vết loét.
Có 3 nguyên nhân dẫn đến loét với những đối tượng này như là:
- Áp lực trong thời gian dài lên một vị trí
Khi một vị trí trên cơ thể bệnh nhân chịu áp lực đè nén, dòng máu để tuần hoàn qua đó sẽ bị hạn chế. Lúc này những tế bào và mô ở vị trí đó sẽ không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và oxy. Bên cạnh đó, đè nén trong một thời gian dài sẽ khiến cho tế bào bị co kéo, nén ép mất đi cấu trúc. Tất cả những yếu tố đó đều góp phần khiến cho tế bào bị chết/ hoại tử, từ đó vết loét được hình thành
Vết loét sẽ dễ xuất hiện hơn khi bệnh nhân nằm trên bề một mặt cứng, gồ ghề. Người gầy, sức đề kháng yếu sẽ dễ bị loét hơn do có ít mô đệm mỡ và cơ bắp.
- Ma sát ở vị trí loét
Sẽ có 2 loại ma sát hình thành ở vị trí loét.
– Ma sát của da với bề mặt bệnh nhân nằm như: giường, chiếu, quần áo…
– Ma sát giữa xương với mô.
Bề mặt quá cứng/ gồ ghề hay quần áo mặc thô ráp sẽ khiến cho ma sát bên ngoài tăng lên. Khi người bệnh cử động, theo quán tính thì da và mô sẽ nằm nguyên còn xương sẽ di chuyển, nên xuất hiện ma sát từ bên trong. Việc bị ma sát kéo dài, dù chỉ là lực ma sát rất nhỏ nhưng cũng khiến bào mòn da và tế bào. Cùng với đó là việc thiếu sự cung cấp dinh dưỡng và oxy làm cho các tế bào vùng da bị tổn thương không thể tự chữa lành và hồi phục lại được.
- Môi trường nhiễm bẩn, ẩm ướt
Mồ hôi và dịch cơ thể của bệnh nhân sẽ tiết ra sẽ khó có thể bay hơi ở vị trí đang bị đè nén. Hiện tượng này cũng sẽ xảy ra nhiều hơn với những bệnh nhân không tự chủ được tiểu/ đại tiện. Vùng da bị ẩm lâu ngày sẽ làm cho các tế bào dễ bị mài mòn hơn khi da bị ma sát. Ẩm ướt và chất thải của cơ thể sẽ là điều kiện thích hợp cho vi khuẩn hình thành và phát triển, tấn công vào vùng da tổn thương. Những tế bào bạch cầu, miễn dịch không thể đến để giúp loại bỏ được vi khuẩn, từ đó tình trạng viêm loét sẽ phát triển nặng thêm.
Vết thương lở loét- dấu hiệu nhận biết
- Vùng da bị đỏ, xung huyết do giãn mạch. Hiện tượng này hoàn toàn có thể mất đi nếu loại bỏ được nguyên nhân và thường xuyên thay đổi tư thế nằm. Nếu như không loại bỏ được những yếu tố tác động, tổn thương đã có sẽ không thể phục hồi, khiến vết loét phát triển nhanh hơn.
- Có thể đã xuất hiện những nốt phồng đỏ, bọng nước và sẽ vỡ ra
- Bệnh nhân cảm thấy đau nhức tại vị trí loét. Với những bệnh nhân bị liệt / bị bệnh tiểu đường thường sẽ mất đi cảm giác, không nhận biết được dấu hiệu đau. Bởi thế vết loét sẽ không được phát hiện sớm với những đối tượng bệnh nhân này.
- Da bắt đầu bị bong tróc, lớp da mất, vết thương hở có thể có dịch viêm, chảy máu.
- Xuất hiện những vết quầng thâm xung quanh hay vết loét đen đó là dấu hiệu của vết loét hoại tử.
Lở loét da có nguy hiểm không?
- Lở loét da với người già hoàn toàn có thể chữa khỏi được và sẽ không gây nguy hiểm nếu như được phát hiện sớm, xử lý đúng cách.
- Nếu như không được chữa trị, tổn thương loét phát triển nhanh. Vết loét có thể bị bội nhiễm vi khuẩn, tình trạng viêm nhiễm tăng và nhiều ảnh hưởng sức khỏe người bệnh. Nếu như tình trạng bị hoại tử nặng, có thể sẽ phải can thiệp phẫu thuật để loại bỏ đi vùng mô xung quanh ở vết loét. Trường hợp hoại tử xuất hiện ở các chi, có thể sẽ phải cắt cụt. Bội nhiễm vi khuẩn tại vết loét có thể sẽ lan sang các vị trí khác của cơ thể nếu không ngăn chặn, gây ra rất nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Điều trị vết thương lở loét- Phòng tránh
- Hàng ngày vệ sinh sạch sẽ cho bệnh nhân, đặc biệt là ở những vùng da có nguy cơ loét cao như: cùng cụt, bẹn, nếp lằn mông,… Cần phải chú ý đến những bệnh nhân tiểu/ đại tiện không tự chủ để vệ sinh kịp thời.
- Loại bỏ những áp lực tỳ đè trong thời gian dài. Thường xuyên thay đổi tư thế nằm / ngồi cho người bệnh ít nhất từ 2-3 giờ/ lần, có thể sử dụng đệm hỗ trợ giảm áp lực, quần áo bằng chất liệu vải mềm, trơn, cottong.
- Tùy mức độ cho người bệnh vận động để giúp các mạch máu lưu thông
- Xoa bóp ngày 3-4 lần, đặc biệt chú ý tới những vùng da có nguy cơ bị loét cao.
- Vùng da bị tỳ đè cần được dưỡng ẩm, có thể sử dụng các loại sản phẩm dưỡng phòng loét/ theo chỉ định của bác sĩ.
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, đa dạng cho người bệnh như: vitamin, đạm, khoáng chất sẽ giúp sự tái tạo da và các mô diễn ra nhanh hơn.
Điều trị vết thương lở loét
- Làm sạch vết loét.
Có thể sử dụng nước muối rửa nhẹ nhàng tại vị trí loét. Việc làm này sẽ giúp loại bỏ đi sơ bộ những bụi bẩn đang bám quanh vết loét.
- Sát trùng vết loét
Đây là bước rất quan trọng để giúp loại bỏ triệt để đi những nguy cơ gây hại từ vi sinh vật ở trên bề mặt của da, giảm đi nguy cơ nhiễm trùng cho vết loét. Có thể sát trùng vết loét bằng một số loại dung dịch sát khuẩn thông dụng như là: cồn, dung dịch sát khuẩn Dizigone, povidon iod…
- Băng bó lại vết loét
Với những vết loét nhỏ có thể bỏ qua bước làm này. Những với những vết loét diện tích lớn, băng bó sẽ giúp bảo vệ được vết loét. Quá trình vết loét lành sẽ không bị ảnh hưởng bởi sự va chạm, cọ xát nếu như được băng lại đúng cách.
- Can thiệp ngoại khoa
Biện pháp này sẽ được tiến hành khi vết loét nặng, đã hoại tử ăn sâu. Can thiệp sẽ giúp loại bỏ đi những phần da bị hoại tử và không còn khả năng hồi phục.
