Quá trình liền thương diễn ra như thế nào?
Quá trình liền thương có vai trò vô cùng quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng liền sẹo. ngoài ra còn ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan và thẩm mỹ. Dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu quá trình liền vết thương.
Contents
Vết thương liền da
Da là một trong những cơ quan chiếm trọng lượng lớn nhất của cơ thể hay còn là lớp bảo vệ các bộ phận trong khỏi sự xâm hại và tác động trực tiếp từ bên ngoài. Khi da bị tổn thương quá trình tự nhiên của da là tạo hàng loạt phản ứng sinh học phức tạp diễn ra hay còn gọi là quá trình tương tác giữa các tế bào nhằm tái tạo biểu bì và mô da từ đó vết thương sẽ dần được hồi phục
Liền sẹo trên da có 2 loại:
- Liền sẹo da bình thường
- Liền sẹo da bệnh lý bao gồm có sẹo phì đại và sẹo lồi
Quá trình liền vết thương
Giai đoạn cầm máu và viêm
Giai đoạn cầm máu và viêm thường diễn ra từ vài giờ đến 4 ngày thời gian có thể lâu hơn đối với vết thương mãn tính. Các tế bào chính tham gia vào quá trình này bao gồm có: tiểu cầu, bạch cầu trung tính, đại thực bào….
Quá trình cầm máu và viêm dẫn đến sự ảnh hưởng quan trong như hình thành chất ngoại gian bào ECM hoạt động và bài tiết, bổ sung các tế bào viêm, hình thành nguyên bào sợi và tế bào nội mô.
Sau khi mạch máu tại vết thương bị vỡ hình thành cục máu đông, tạo thành chất ngoại gian bào tạm thời nhằm làm kín vết thương, giảm mất máu và tạo ra 1 hoạt chất có khả năng thu hút sự di chuyển các tế bào khác đến tham gia tại vị trí vết thương. Các tế bào viêm do tiểu cầu tiết ra và vết thương được làm sạch bằng thực bào.
Tăng sinh
Giai đoạn này kéo dài từ 1-3 tuần cùng với sự tham gia của các nguyên bào sợi. Giai đoạn tăng sinh gồm 3 giai đoạn chính: Giai đoạn tái cấu trúc, lên mô hạt, biểu mô hóa
Giai đoạn lên mô hạt hay còn gọi là sự hình thành các mạch máu mới nhờ sự tăng sinh của tế bào nội mô kết hợp với nguyên bào sợi. Sau khi ngoại gian bào được tái tạo, một số hoạt chất bên trong biểu bì da sẽ làm suy thoái và tổng hợp một loại ngoại gian bào mới gọi tên là Matrix Metallo – protein giúp làm sạch vết thương
Đến quá trình tái tạo biểu mô sự chuyển đổi của các nguyên bào sợi thành cơ nguyên bào sợi. Chức năng của chúng là sắp xếp các ngoại gian bào nhằm liên kết vết thương. Quá trình này bắt đầu từ các mép của vết thương và phần phụ của vết thương sau đó vào trong khu vực chính của vết thương dần dần. Đây là lý do vì sao vết thương thường bắt đầu gây ngứa xung quanh mép da khi sắp lành thương.
Giai đoạn tái tạo
Các thành phần chính tham gia trong giai đoạn tái tạo bao gồm đại thực bào và nguyên bào sợi. Sự kết hợp của các nguyên bào sợi và ngoại gian bào cùng các tế bào mới được di chuyển lên đến đỉnh điểm khoảng 3 tháng đến 1, 2 năm thì vết thương bắt đầu lành và để lại sẹo.
Giai đoạn tái tạo hình thành trong suốt quá trình tổ chức các ngoại gian bào mới do cơ nguyên bào sợi thực hiện. Các tế bào này liên kết với các bó vi sợi dẫn đến sự liên kết chặt chẽ mới. Lúc này phản ứng sinh học cũng tiết ra hàng loạt hoạt chất mới giúp tăng mật độ và ổn định chất nền tăng sức đề kháng
Song song với đó, quá trình sửa đổi phần trăm collagen cũng được thực hiện tạo thành collagen I và collagen III. Sau đó, nguyên bào sợi sẽ được phân hủy, tổng hợp các ngoại gian bào khỏe khoắn góp phần cho vết thương được liền nhanh chóng.
Trên đây là quá trình liền thương mà bạn nên biết để hiểu được quy trình lành vết thương. Từ đó bạn hiểu được cách chăm sóc vết thương thế nào cho đúng.
